ATEX staat voor "ATmosphères EXplosibles" en is een set Europese richtlijnen die de veiligheidsvoorschriften voor explosieve omgevingen regelen. Deze richtlijnen zijn essentieel voor bedrijven die werken in of producten leveren aan industrieën waar explosiegevaar een constante zorg is, zoals de chemische, olie- en gassector. De richtlijnen helpen om zowel menselijke als materiële verliezen te voorkomen door het stellen van strikte eisen aan apparatuur en werkpraktijken. In deze blog behandelen we de basis van ATEX, onderzoeken we wanneer deze richtlijnen van toepassing zijn, welke producten onder de ATEX-normen vallen, en hoe deze producten gecertificeerd kunnen worden. Ook bespreken we de verschillende soorten ATEX-richtlijnen die relevant zijn voor jouw bedrijfsvoering.
Wat is ATEX?
De term ATEX verwijst naar twee belangrijke EU-richtlijnen die specifiek gericht zijn op het vermijden van explosies en het verhogen van de veiligheid op plaatsen waar explosieve atmosferen kunnen voorkomen. Deze richtlijnen vereisen dat alle apparatuur en beschermingssystemen die gebruikt worden in dergelijke omgevingen voldoen aan strikte veiligheidsnormen. Ze zorgen voor een harmonisatie van veiligheidsvoorschriften binnen de Europese markt, waardoor bedrijven gemakkelijker kunnen voldoen aan internationale veiligheidseisen. Het begrijpen van deze richtlijnen is van groot belang voor fabrikanten, importeurs en gebruikers van dergelijke apparatuur.
Lees meer:
Alles wat je moet weten over Notified Bodies en CE-markering in de EU
In dit blog gaan we dieper in op de rol van Notified Bodies (Aangemelde Instanties) bij het verkrijgen van een CE-markering.
Lees meerWanneer geldt ATEX?
ATEX is van toepassing in elke omgeving waar een mengsel van lucht en ontvlambare stoffen zoals gassen, dampen of stof een explosieve atmosfeer kan creëren. Dit is niet alleen relevant voor de petrochemische industrie, maar ook voor sectoren zoals landbouw, textiel en zelfs voedselverwerking waar fijnstof explosies kan veroorzaken. Bedrijven die in deze omgevingen opereren moeten een risicoanalyse uitvoeren en passende veiligheidsmaatregelen nemen. De ATEX-richtlijnen bieden een kader voor het identificeren van risico's en het implementeren van effectieve veiligheidsstrategieën.
Welke producten hebben ATEX nodig?
Producten die onder de ATEX-richtlijnen vallen, omvatten alle apparatuur die gebruikt wordt op locaties met explosiegevaar. Dit gaat van elektrische apparaten zoals een zaklamp, schakelaars en vermogensregelaars tot mechanische systemen zoals ventilatoren en pompen. Zelfs niet-elektrische apparatuur zoals filters en silo's kunnen onder deze normen vallen als ze gebruikt worden in gevaarlijke omgevingen. Het is belangrijk dat fabrikanten van dergelijke apparatuur nauwgezet de ATEX-conformiteitsprocedures volgen om de veiligheid en wettelijke compliance te garanderen.
Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM's) zijn onmisbaar in werkgebieden met explosiegevaar en vallen daarom ook onder de ATEX-richtlijnen. Ze zijn specifiek ontworpen om werknemers te beschermen tegen de gevaren van explosieve atmosferen, zoals plotselinge ontbranding van gassen, dampen of stof. Typische PBM's voor dergelijke omgevingen omvatten antistatische werkkleding, explosieveilige veiligheidshelmen, oogbescherming, en speciale veiligheidsschoenen die de vorming van statische elektriciteit minimaliseren.
Hoe certificeer je producten volgens ATEX?
Het certificeren van producten onder de ATEX-richtlijnen vereist een nauwkeurig proces dat begint met het ontwerp en de fabricage van het product. Het product moet getest worden door een erkende Notified Body om te verzekeren dat het voldoet aan de relevante ATEX-normen. Dit proces omvat meestal zowel laboratoriumtests als praktische toepassingen om de veiligheid van het product in explosieve omgevingen te verifiëren. Zodra het product is goedgekeurd, krijgt het een certificaat dat de naleving van de ATEX-richtlijn bewijst.
Lees meer:
De rol van een sourcing agent bij het importeren uit Azië
In dit blog leggen we je uit wat de toegevoegde waarde is van een sourcing agent en waarom je er een zou kunnen inzetten voor jouw bedrijf.
Wat is het verschil tussen ATEX 114 en ATEX 153?
Er zijn twee hoofdtypen ATEX-richtlijnen: ATEX 114 (Directive 2014/34/EU) die betrekking heeft op de apparatuur en beschermingssystemen voor gebruik in explosiegevaarlijke omgevingen, en ATEX 153 (Directive 1999/92/EC) die de veiligheid van werknemers in dergelijke omgevingen waarborgt. ATEX 114 zorgt ervoor dat alle producten die in potentieel explosieve omgevingen worden gebruikt, grondig worden getest en voldoen aan strenge Europese veiligheidsnormen. ATEX 153 vereist van werkgevers dat zij een gedegen risicoanalyse uitvoeren en adequate maatregelen treffen om de veiligheid op de werkplek te garanderen. Het samen in acht nemen van deze richtlijnen zorgt voor een omvattende benadering van explosieveiligheid, van productie tot dagelijks gebruik op de werkvloer.
Welke ATEX zones bestaan er?
ATEX zones zijn specifiek geclassificeerde omgevingen waarin een risico op explosies bestaat door de aanwezigheid van ontvlambare gassen, dampen of stof. Deze zones worden ingedeeld op basis van de waarschijnlijkheid en de duur van de aanwezigheid van een explosieve atmosfeer. Er zijn drie hoofdtypen zones: Zone 0, 1 en 2 voor gassen en dampen, en Zone 20, 21 en 22 voor stof. Zone 0 en 20 duiden gebieden aan waar een explosieve atmosfeer continu of langdurig aanwezig is, terwijl Zone 1 en 21 locaties zijn waar een explosieve atmosfeer waarschijnlijk is tijdens normale bedrijfsvoering. Zone 2 en 22 zijn gebieden waar een explosieve atmosfeer niet waarschijnlijk is en, als het wel gebeurt, slechts kortstondig zal zijn. Deze classificaties helpen bij het bepalen van de juiste veiligheidsmaatregelen en apparatuur die nodig zijn om de risico's te beheersen en te minimaliseren.
Alle ATEX zones
Zone | Omschrijving | Voorbeeld |
0 | Een gebied waar een explosieve gasatmosfeer continu of voor lange perioden aanwezig is. | Ruimtes in chemische plants of olieraffinaderijen waar gassen voortdurend vrijkomen. |
1 | Een gebied waar een explosieve gasatmosfeer waarschijnlijk is tijdens normale bedrijfsvoering. |
Werkstations in de olie- en gasindustrie waar lekkages kunnen optreden.
|
2 | Een gebied waar een explosieve gasatmosfeer niet waarschijnlijk is en slechts kort aanhoudt. |
Opslagruimtes waar ontvlambare vloeistoffen worden gehouden, maar waar lekkages onwaarschijnlijk zijn.
|
20 | Een gebied waar een explosieve stofatmosfeer continu of voor lange perioden aanwezig is. |
Binnenin stofverzamelaars gebruikt in houtbewerkingsfaciliteiten.
|
21 | Een gebied waar een explosieve stofatmosfeer waarschijnlijk is tijdens normale bedrijfsvoering. |
Gebieden in de buurt van verwerkingsapparatuur voor graan of poeders.
|
22 | Een gebied waar een explosieve stofatmosfeer niet waarschijnlijk is en slechts kort aanhoudt. |
Gebieden waar stof incidenteel en voor korte duur kan ophopen.
|
Conclusie
De naleving van ATEX-richtlijnen speelt een cruciale rol in het beschermen van zowel werknemers als de operationele omgeving in industrieën met een risico op explosies. Deze richtlijnen stellen duidelijke eisen aan de veiligheidspraktijken die bedrijven moeten volgen, wat bijdraagt aan de algemene veiligheid en compliance. Door deze regelgeving serieus te nemen en correct te implementeren, kunnen bedrijven niet alleen aan wettelijke verplichtingen voldoen, maar ook een veiliger werkomgeving creëren voor hun personeel.
Heb je hulp nodig bij het importeren en certificeren van ATEX producten?
Neem vandaag nog contact met ons op voor meer informatie!
